Ηλιακοί θερμοσίφωνες, τι πρέπει να ξέρεις πριν αγοράσεις;

Για 1-2 άτομα, ένα μοντέλο 100 λίτρων είναι συνήθως επαρκές για καθημερινή χρήση.
Για 3-4 άτομα, ιδανική επιλογή θεωρείται ένας θερμοσίφωνας 150–160 λίτρων, ειδικά αν χρησιμοποιείς συχνά πλυντήριο ρούχων ή πιάτων.
Για οικογένειες με 4 ή περισσότερα άτομα, συνιστώνται ηλιακοί θερμοσίφωνες με χωρητικότητα 200 λίτρων και άνω, ώστε να διατηρείται επαρκής θερμοκρασία ακόμα και σε περιόδους περιορισμένης ηλιοφάνειας.

Expert Tip: Δεν αξιοποιείται ποτέ το 100% της χωρητικότητας ως ζεστό νερό, αφού κατά τη χρήση εισέρχεται ψυχρό νερό που «σπάει» τη θερμοκρασία. Αν λοιπόν βρίσκεσαι σε περιοχή με χαμηλές θερμοκρασίες ή έχεις μεγάλο σπίτι και μεσολαβεί απόσταση από το σημείο εγκατάστασης μέχρι το μπάνιο, ένα μεγαλύτερο δοχείο μπορεί να σου προσφέρει καλύτερη και πιο σταθερή κάλυψη.

Ηλιακοί θερμοσίφωνες ανοιχτού κυκλώματος: Στους θερμοσίφωνες αυτούς, το ίδιο το νερό που χρησιμοποιείται στο μπάνιο ή την κουζίνα περνά απευθείας από τους ηλιακούς συλλέκτες για να θερμανθεί. Πρόκειται για μια πιο απλή και οικονομική λύση, όμως είναι πιο ευαίσθητη σε παγετό, άλατα και ρύπους, καθώς το νερό έρχεται σε άμεση επαφή με τα εξαρτήματα του συστήματος. Το γεγονός αυτό καθιστά τους ηλιακούς θερμοσίφωνες ανοιχτού τύπου λιγότερο κατάλληλους για περιοχές με σκληρό νερό (νερό με υψηλό ποσοστό αλάτων) ή χαμηλές θερμοκρασίες.

Ηλιακοί θερμοσίφωνες κλειστού κυκλώματος: Στα συστήματα κλειστού κυκλώματος, η θερμότητα μεταφέρεται μέσω ενός ειδικού υγρού (συνήθως αντιψυκτικό) που κυκλοφορεί σε ξεχωριστό κύκλωμα και δεν έρχεται ποτέ σε επαφή με το νερό που χρησιμοποιείς. Το υγρό ζεσταίνεται από τον ήλιο, περνά μέσα από ένα θερμικό περίβλημα και έτσι θερμαίνει το καθαρό νερό μέσα στο boiler. Αυτός ο τύπος προσφέρει μεγαλύτερη προστασία, ιδιαίτερα σε περιοχές με χαμηλές θερμοκρασίες, και δεν απαιτεί τόσο συχνή συντήρηση από βλάβες που προκαλούνται από άλατα ή διαβρώσεις.

Expert Fact: Οι ηλιακοί θερμοσίφωνες κλειστού κυκλώματος είναι η πιο σύγχρονη και αξιόπιστη επιλογή και γι’ αυτό κυριαρχεί στην αγορά σήμερα.

Επιλεκτικός συλλέκτης: Ο πιο διαδεδομένος τύπος στην Ελλάδα. Διαθέτει ειδική επίστρωση (π.χ. τιτανίου ή χαλκού) που απορροφά τη μέγιστη ηλιακή ακτινοβολία και αποδίδει καλά σε υψηλές θερμοκρασίες. Ανθεκτικός, ιδανικός για ηλιόλουστες περιοχές.
Συλλέκτης σωλήνων κενού: Αποτελείται από κάθετους σωλήνες που παγιδεύουν τη θερμότητα πολύ αποδοτικά. Ιδανικός για περιοχές με ψυχρό κλίμα, αλλά απαιτεί προσοχή στην υπερθέρμανση και τη συντήρηση.

Τip: Προτίμησε συλλέκτες ευρωπαϊκής τεχνολογίας (όπως U-pipe), που προσφέρουν καλύτερη αντοχή και απόδοση.

Glass/Εμαγιέ: Ο πιο συχνός τύπος στην αγορά, με καλή μόνωση και προστασία από μικροοργανισμούς. Απαιτεί ανόδιο μαγνησίου, που πρέπει να αλλάζεται ανά 1-2 χρόνια.
Χάλκινο: Εξαιρετικά ανθεκτικό, με άριστη θερμική αγωγιμότητα και μεγάλη διάρκεια ζωής (ακόμα και πάνω από 30 χρόνια). Πιο ακριβή επιλογή.
Ανοξείδωτο (INOX): Αντέχει στη διάβρωση και στις υψηλές πιέσεις, ιδανικό για περιοχές με σκληρό νερό ή πολύ συχνή χρήση.

Τip: Δώσε σημασία στην ποιότητα της μόνωσης και στον αν υπάρχει βαλβίδα ασφαλείας υπερπίεσης.

Τοποθέτηση ηλιακού θερμοσίφωνα σε κεραμοσκεπή: Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται οριζόντιος ή χαμηλού προφίλ συλλέκτης και ειδικά κιτ στήριξης, για να μην υπάρξουν φθορές στα κεραμίδια ή προβλήματα στεγανότητας.

Info: Ορισμένα μοντέλα απαιτούν αντιστήριξη σε περιπτώσεις δυνατών ανέμων ή βελτιστοποίηση σωληνώσεων για περιορισμό θερμικών απωλειών.

Τον όροφο/ύψος εγκατάστασης.
Τον αριθμό των μέτρων σωληνώσεων.
Τυχόν ανάγκη απεγκατάστασης παλαιού θερμοσίφωνα.

Ανόδιο μαγνησίου: Είναι μια ράβδος μέσα στο boiler που προσελκύει τα άλατα και τα οξειδωτικά στοιχεία του νερού, προστατεύοντας το εσωτερικό του δοχείου από φθορά και διάβρωση. Αν δεν αντικατασταθεί έγκαιρα, αρχίζουν να φθείρονται τα εσωτερικά τοιχώματα, προκαλώντας δημιουργία σκουριάς, διαρροές ή ακόμη και επιμόλυνση του νερού.
Πότε να το ελέγχεις: Κάθε 2 χρόνια (ή κάθε 12–18 μήνες αν έχεις «σκληρό» νερό). Η αντικατάσταση είναι απλή και δεν κοστίζει πολύ.

Έλεγχος & συμπλήρωση υγρών κυκλώματος: Αν έχεις ηλιακό κλειστού κυκλώματος, μέσα στο σύστημα κυκλοφορεί ειδικό αντιψυκτικό/θερμικό υγρό, όχι καθαρό νερό. Αυτό το υγρό μεταφέρει τη θερμότητα από τον συλλέκτη στο boiler, προστατεύει το σύστημα από πάγο τον χειμώνα και αποτρέπει τη δημιουργία αλάτων.
Πότε να το ελέγχεις: 1 φορά τον χρόνο, ειδικά πριν τις χαμηλές θερμοκρασίες. Αν η στάθμη είναι χαμηλή ή έχει αλλοιωθεί το υγρό, γίνεται συμπλήρωση ή αντικατάσταση.

Ηλεκτρική αντίσταση: Οι περισσότεροι ηλιακοί σήμερα είναι διπλής ή τριπλής ενέργειας, και διαθέτουν ηλεκτρική αντίσταση (σαν το κοινό boiler). Αυτή ενεργοποιείται όταν δεν υπάρχει ήλιος για αρκετές ώρες ή μέρες. Όμως με τον καιρό, η αντίσταση μπορεί να γεμίσει άλατα, υπερθερμανθεί ή να σταματήσει να λειτουργεί αποδοτικά.
Πότε να το ελέγχεις: Συνιστάται ετήσιος καθαρισμός και έλεγχος, ειδικά σε περιοχές με σκληρό νερό ή συχνή ηλεκτρική υποβοήθηση.

Βαλβίδες ασφαλείας & αντεπίστροφες: Οι βαλβίδες είναι εκείνες οι «σιωπηλές» λεπτομέρειες που εγγυώνται ότι όλα λειτουργούν σωστά και με ασφάλεια. Υπάρχει η βαλβίδα υπερπίεσης που αποτρέπει συσσώρευση πίεσης μέσα στο boiler και η αντεπίστροφη βαλβίδα που αποτρέπει την επιστροφή του ζεστού νερού προς την κρύα παροχή. Αν κάποια από τις δύο χαλάσει, μπορείς να έχεις διαρροές, απώλεια απόδοσης ακόμα και κίνδυνο για την ίδια την εγκατάσταση.
Πότε να το ελέγχεις: Κάθε 12 μήνες και συνιστάται άμεση αντικατάσταση, αν παρατηρηθεί οποιαδήποτε δυσλειτουργία.

Μονώσεις & σωληνώσεις: Οι εξωτερικές σωληνώσεις (που μεταφέρουν το ζεστό νερό από το boiler προς το σπίτι) πρέπει να είναι σωστά μονωμένες. Αν η μόνωση έχει ξεφτίσει από ήλιο, βροχή ή παγετό, τότε το ζεστό νερό χάνει θερμοκρασία πριν καν φτάσει στη βρύση σου. Τι πρέπει να προσέχεις; Σχισμένες ή φθαρμένες μονώσεις, ρωγμές στους σωλήνες ή διαρροές στις ενώσεις.
Πότε να το ελέγχεις: Κάθε χρόνο και συνιστάται να αντικαταστήσεις άμεσα τα υλικά στα οποία θα εντοπιστούν βλάβες.

Βάσεις & στηρίγματα: Ο ηλιακός σου είναι τοποθετημένος έξω, στο ταρατσάκι ή τη σκεπή, και καλείται να αντέξει ήλιο, βροχή, αέρα και χρόνο. Οι βάσεις του πρέπει να είναι γερά στερεωμένες, γιατί αλλιώς κινδυνεύεις με μετατόπιση ή ζημιές κατά τη διάρκεια δυσμενών καιρικών φαινομένων, όπως ο δυνατός αέρας.
Πότε να το ελέγχεις: Στον ετήσιο έλεγχο καλό είναι να σιγουρευτείς ότι η βάση και τα στηρίγματα του ηλιακού θερμοσίφωνα αντέχουν.

Tip: Προγραμμάτισε τη συντήρηση τέλος καλοκαιριού ή αρχές φθινοπώρου. Έτσι προλαβαίνεις τον χειμώνα έτοιμος, με ένα σύστημα που θα λειτουργεί στο μέγιστο των δυνατοτήτων του όταν το χρειάζεσαι περισσότερο.

Δώσε σημασία στην ενεργειακή απόδοση & τα πιστοποιητικά του ηλιακού: Δεν έχουν όλοι οι ηλιακοί την ίδια απόδοση. Αναζήτησε μοντέλα με πιστοποίηση Solar Keymark ή ISO 9806, ενεργειακή σήμανση A ή Α+, καθώς και υψηλό ποσοστό απορρόφησης ηλιακής ακτινοβολίας (>90%). Αυτά εξασφαλίζουν ότι ο ηλιακός σου είναι δοκιμασμένος, αποδοτικός και ασφαλής.

Εγγύηση & υποστήριξη: Επίλεξε ένα μοντέλο που συνοδεύεται από επίσημη εγγύηση, τόσο για τον συλλέκτη όσο και για το boiler. Ιδανικά προτίμησε ένα ηλιακό θερμοσίφωνα με 10 χρόνια εγγύηση για τον συλλέκτη, 5+ χρόνια για το boiler και διαθέσιμο after-sales service και τεχνική υποστήριξη στην περιοχή σου.

Σκέψου την πρόσβαση για συντήρηση: Εκτός από το πού θα τοποθετήσεις τον ηλιακό, σκέψου και πώς θα γίνεται η συντήρηση. Είναι εύκολη η πρόσβαση στο boiler; Υπάρχει ασφαλής χώρος για τεχνικούς; Αν όχι, ίσως χρειάζεται κάθετη σωλήνωση επέκτασης ή καλύτερη τοποθέτηση για εύκολο έλεγχο της εγκατάστασης. Αυτό μειώνει τον κόπο, το κόστος και τις καθυστερήσεις στα service.

Διάλεξε τη σωστή εποχή για την αγορά & εγκατάσταση: Μπορεί να φαίνεται δευτερεύον, όμως η χρονική στιγμή που θα εγκαταστήσεις τον ηλιακό θερμοσίφωνα παίζει ρόλο. Οι καλύτερες περίοδοι είναι είτε η άνοιξη – αρχές καλοκαιριού, που ο καιρός βοηθάει στην εγκατάσταση, τα συνεργεία έχουν διαθεσιμότητα και ο ηλιακός ξεκινά να δουλεύει αμέσως στο full, είτε στο τέλος του καλοκαιριού – αρχές φθινοπώρου, για να προετοιμαστείς για τον χειμώνα και να επωφεληθείς από πιθανές προσφορές. Σε κάθε περίπτωση απόφυγε τους μήνες αιχμής του χειμώνα, όπου υπάρχει αυξημένη ζήτηση και συχνά καθυστερήσεις σε ραντεβού και αποστολές.